Piyasalarla ilgilenmeye ve yatırım yapmaya başlamak isteyenler için repo sıkça duyulan bir kavram olarak öne çıkıyor. Peki repo ve ters repo nedir, kimler için uygun bir araçtır?
Repo, bir menkul kıymetin vadesinden önce, belli bir tarihte belli bir fiyattan geri alınması taahhüdü ile satılması işlemidir. Her ne kadar tanımının içinde “bir menkul kıymet” dense de pratikte yalnızca hazine bonosu ve devlet tahvili repoya konu edilmektedir.
Repo ve Ters Repo Nedir? Kimler İçin Uygundur?
Geçmişteki ihtişamından oldukça uzak günler yaşayan repo, çok kısa vadelerde birikimlerin değerlendirilmesi amacıyla kullanılmaktadır. Mevzuatta 3 aylık vadelere denk yapılabildiği belirtilse de pratikte ağırlıklı olarak 1 gün, 3 gün ya da 10 gün vadeli işlemler gerçekleştirilebilir.
Bireysel yatırımcı açısından, banka ya da aracı kurum ile yatırımcı arasında gerçekleşen ve belli bir anaparaya karşılık faiz alındığı şeklinde algılanan repo işleminde, aslında yatırımcı bankadan yatırdığı parasına karşılık bono satın almakta ve örneğin ertesi gün daha yüksek bir fiyattan bankaya geri satmaktadır. Ancak bu işlemde bono transferi kaydı olduğundan yatırımcı durumu, bankaya para yatırıp ertesi gün faiziyle birlikte geri alma biçiminde algılamaktadır.
Bu tanıma göre, bonoyu satıp ertesi gün geri alan banka, repo işlemi yaparken, işlem için parasını bankaya getiren yatırımcı ters repo işlemi yapmaktadır. Daha önce de belirtildiği gibi kaynakların çok kısa vadelerde değerlendirilmesi amacıyla kullanılan repo işlemi, bireysel yatırımcılar tarafından eskisi kadar rağbet görmemektedir. Repo işlemi yerini büyük ölçüde likit fona bırakmıştır.
Repo Kimler İçin Uygundur?
Her an hesabından para çekmesi gerekebilecek durumda olan, ay başında maaşını yatırıp ay içinde küçük küçük harcayan ücretliler, öğrenim kredisi ya da baba harçlığını bankadan parça parça alan öğrenciler ve hesabından ticari amaçla sürekli ve tam olarak beklemeyen periyotlarla çıkış olan ticaret erbabı repo işlemi yapabilir. Kısaca söz konusu bu kişiler repo işleminden faydalanabilirler. Piyasaların karıştığı bir dönemde uzun vadeli bir yatırım öncesi bekleme sürecinde risk almayan yatırımcılar da repoyu tercih edebilirler.
