Bilindiği üzere petrol konusunda Rusya da dünya çapında sözü geçen önemli ülkelerden bir tanesi. Son dönemde Rusya petrol üretimini azaltmak gibi bir hedefi ortaya koydu. Peki Rusya petrol üretimini kısarak sadece fiyatları mı yükseltmeyi hedefliyor? Hayır. Rusya, Suudi Arabistan ile petrol üretimini kısarak sadece fiyatları yükseltmeyi değil, Ortadoğu’daki varlığını güçlendirmeyi hedefliyor. Petrol İttifakı’ndaki işbirliğininse başka alanlara da genişlemesi bekleniyor.
Tek Amaç Petrol Fiyatlarını Yükseltmek Değil
Rusya’nın Suudi Arabistan ile petrol üretim anlaşması yapması, başlarda petrol fiyatlarını yukarı çekerek ekonomileri rahatlatacak fırsatçı bir adım olarak değerlendirilmişti. Üretimi kısma anlaşması çalıştı, petrol fiyatlarını yukarı çekti. Ancak ilerleyen dönemde anlaşmanın Rusya için petrolden daha öteye bir anlamı olduğu da ortaya çıktı. Ortadoğu’da ABD’nin azalan etkisine karşılık Rusya daha geniş bir ilişki zinciriyle bölgede varlığını güçlendirmek istiyordu. Rusya’nın bölgede İsrail, İran, Suriye ve hatta Hamas ve Hizbullah ile olumlu ilişkileri var.
Rusya’nın Ortadoğu’da Eli Güçleniyor
Petrol anlaşmasıyla portföyüne başta Suudi Arabistan gibi bir gücü ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC’in diğer Ortadoğulu üyelerini de eklemesi, elinin iyice güçlenmesi anlamına geliyor. Ayrıca yükselen petrol fiyatlarının bütçe ve ekonomiye katkısını da eklersek buna tam bir “kazan-kazan politikası” demek mümkün. Aslında ironik olan Rusya’yı Suudi Arabistan ile işbirliğine zorlayanın ABD olması. Petrol bolluğuna, ABD’li üre- ticilerin de kaya gazı üretimiyle katılması, Suudi Arabistan ve Rusya gibi büyük üreticileri önlem almaya zorladı. Royal Bank of Canada’nın emtia stratejisi başkanı Helima Croft, ABD’nin üretiminin Rusya lideri Putin’i acilen önlem almaya ittiğini belirterek “Putin burada OPEC ile hareket etmenin yarattığı fırsatı anladı. Rusya’nın bölgesel gücünü genişletmek için kullandı” diye konuşuyor. Croft ABD’nin değişken Ortadoğu politikaları ile bölgede boşluk bıraktığını vurgulayarak “Rusya ve Suudi Arabistan’ın ilişkisi petrolden daha ileriye gitti.
Ortadoğu’da Stratejik Bir Adım
Ortadoğu’da İran’dan daha iyi bir işbirlikçiye sahip olduklarını gösteriyorlar. Bunu sadece petrol politikasını değil Ortadoğu’da stratejik konuları şekillendirecek bir ortaklık olarak görüyorum” diyor. Georgetown Üniversitesi’nin Avrasya, Rus ve Doğu Avrupa Çalışmaları Merkezi’nin direktörü olan Profesör Angela Stent ise Suudi Arabistan’ın, Rusya’nın İran’a nükleer silah geliştirme konusunda ve Yemen ile devam eden savaşta karşı tarafa yardım etmesinden korktuğunu belirterek Rusya ile işbirliği yaptığını vurguluyor. Rusya-Suudi ortaklığı petrolle kalacak gibi görünmüyor. Saudi Aramco, Rusya’nın Kuzey Kutup bölgesindeki sıvılaştırılmış doğal gaz projesinde yatırım yapacak. Rusya Doğrudan Yatırım Fonu’nun ise Saudi Aramco’nun tarihin en büyük halka arzında yatırım yapması bekleniyor. Riyad merkezli Körfez Araştırma Merkezi’nin ekonomik araştırmalar müdürü John Sfakianakis, anlaşmanın tüm taraların işine geldiğini, ödemeler dengesini yoluna koyduklarını belirterek “Üretim düşük kalmaya ve petrol fiyatları da yüksek kalmaya devam edecek” diyor. Sfakianakis enerjideki stratejik ortaklığın diğer konulara da genişleyebileceğini belirterek, “Silah satın alma konusunu da görüşüyorlar. Rusya’da yatırım yapma konusu da masada. Artık tamamen enerji ilişkisi değil. Enerji ile başladı, stratejik siyasi ilişki olma yolunda ilerliyor” diye konuşuyor. Rusya Enerji Bakanlığı Birinci Yardımcısı Aleksey Texler’in “Rusya, OPEC üyesi olmayı düşünmüyor. Ancak bu örgüt ile üretimi kısma anlaşması sona erdikten sonra da yakından çalışmaya devam edecek” sözleri işbirliğinin genişleyeceği görüşünü güçlendiriyor.
