IKEA’nın kurucusu ve dünyanın en zengin insanlarından biri olan Ingvar Kamprad yaşamanı yitirdi. Daha 6 yaşında ticarete atılan, 17 yaşındayken kurduğu IKEA ile tüm dünyada mobilyada tasarım anlayışını değiştiren isim olan Kamprad, mütevazi milyarder sıfatını en fazla hak eden girişimcilerden biri olarak biliniyordu. Kamprad’ın küçük bir mağazayı küresel bir dev haline getirme hikayesi uzun bir süre hatırlarda kalacak.
Ingvar Kamprad ismi çok aşina olmasa da dünyada IKEA markasını bilmeyen kişi sayısı çok azdır. Ortaya çıkardığı yeni perakende yenilikleri ile sektörde çığır açan Kamprad, herkes için ucuz mobilya sloganı ile çıktığı yolculuğunda dünya çapında 388 mağaza ve 163 binden fazla çalışan ile önemli bir başarı yakaladı. Bu başarının büyük kısmı ise Kamprad’ın inşa ettiği şirket kültürüydü. Bu sayede bugün IKEA 1 milyara yakın müşteriye hizmet veriyor ve yılda 50 milyar dolarlık satış gerçekleştiriyor.
Ingvar Kamprad’ın hayatı
Kamprad’ın hikayesi 1926 yılında İsveç’in güneyinde küçük bir yerleşim yeri olan Smalad’da başladı. 6 yaşında arkadaşlarına kalem ve kibrit satmaya başlayan Kamprad, disleksi hastası olmasına rağmen okuldaki başarısı üzerine, 17 yaşında babasının verdiği küçük sermaye ile kendi isminin baş harfleri ve doğduğu çiflik olan Elmtyard ve köyü Agunnaryd’ın baş harflerinden meydana gelen IKEA markasını yarattı.
IKEA ilk olarak nasıl kuruldu?
Önce cüzdan, takı, çorap gibi küçük ürünlerin ticareti ile faaliyete geçen IKEA markası, 1947’de yerel imalatçıların ürettiği mobilyaları satmaya başladı. 1951 yılında IKEA ile özdeşleşen ilk katalog yayınlandı ve posta ile satış büyük beğeni kazandı. Artık tamamen mobilya üzerine çalışmaya başlayan Kamprad, bir ABD seyahati sonrasında paketleme ve taşıma konusunda yeniliklere kafa yormaya başladı. 1953 yılında insanların görmesini, dokunmasını ve satın almadan önce kaliteden emin olmasını sağlamak için IKEA’nın ilk showroomu açıldı. Bu dönemde IKEA’nın en büyük rakibi ile fiyat savaşına başladı.
1955 yılına gelindiğinde üreticiler Kamprad’ın düşük fiyatlarına karşı IKEA’yı boykot eymeye başladılar. Bu, onu evde tasarım yapmaya zorladı ve Kamprad, basit ama devrim niteliğinde bir kararla düz paket yeniliğini başlattı. IKEA ürünlerini kendi ambarlarından düz bir biçimde satmaya başlaması büyük ilgi gördü.
“Öde ve taşı” sitemi
1956 yılında Kamprad, tüketicilerin mobilyaları parçalanmış olarak satın almaları, kendileri taşımaları ve monte etmelerini sağlayarak maliyetleri düşüren IKEA ile eşanlamlı olan “öde ve taşı” sistemini sunarak mobilya pazarında devrim yarattı.
Düz paket mobilyalar ve mağaza düzeni yenilikleri ile IKEA’nın gösterdiği başarı sonrası 1963’te Norveç ve 1969’da Danimarka’da mağazalar açıldı. Bugün IKEA 51 ülkede faaliyet gösteriyor ve yakın gelecekte 10 yeni ülkede daha mağaza açılması planlanıyor. Kuşkusuz Kamprad’ın IKEA ile sağladığı başarılar bunlar ile sınırlı değil. Kamprad 75 yıl boyunca aktif bir şekilde IKEA içerisinde çalışarak, modern tasarımların tarihteki herhangi birinden çok daha fazla bir şekilde evlere yerleştirilmesini sağladı.
Mobilyalara isim verdi
Kamprad’ın denenmemiş yeniliklerinden biri de her mobilyaya bir isim vermesi oldu. Disleksi nedeniyle ilk başta numaralandırma sistemine uyum sağlamakta zorlanan Kamprad, tüm ürünlerine İsveççe’den isimler verme yolunu seçti. Örneğin, büyük mobilyalar İsveç bölgeleri, sandalyeler ve masalar erkek isimleri ve bahçe mobilyaları isimlerini İsveç adalarından alıyor. Bu sistem, Kamprad’ın her ürünü hatırlaması ve görselleştirmesini sağladı.
Hedef her zaman maliyet düşürmek ve daha fazla müşteriye ulaşmak
Maliyet düşürme üzerine kurulu IKEA şirket kültürü aslında Kamprad’ın kişisel özellikleri ile de uyum gösteriyordu. IKEA’nın kendine has yapısı, onun ne kadar zengin olduğunu belirlemeyi imkansız hale getirse de, her zaman ekonomi sınıfı uçan, ziyaretlerinde çok lüks otelleri tercih etmeyen, yirmi yıllık aracını kullanmaya devam eden ve hatta traşı için ucuz ülkeler tercihini açıklayan Kamprad, yaşamı boyunca alışılmış en zengin tanımına pek uymayan bir görüntü çizdi. IKEA müşterilerinin alamadığı lükslere asla para harcamayacağını söyleyen Kamprad hayatının büyük bölümünü İsviçre’de geçirmiş olsa da doğum yeri için çok şey yaptı ve İsveç kültürünü dünyaya yayma misyonunu da başarılı bir şekilde tamamladı. Kısacası Kamprad sadece bir iş adamı değildi. Üretiminde yenilikçi, öncülük eden ve perakende tasarımında devrim yapan bir isimdi.
Ingvar Kamprad’ın sözleri
“Sadece uyuyanlar hata yapmaz.”
“Müşterileriniz için iyi olan uzun vadede sizin için de iyidir.”
“İmkansız kelimesi sözlüklerden silinmeli ve çıkartılmalı.”
“80 yaşına gelmekten korkmuyorum, yapacak işlerim var, ölmek için zamanım yok.”
IKEA hakkında kısa bilgiler:
İlk IKEA kataloğu 1951 yılında basıldı ve yayınlandı.
İlk IKEA mağazası 1956 yılında açıldı.
IKEA’nın faaliyet gösterdiği ülke sayısı 51 toplam mağaza sayısı ise 403.
Sadece 2017’de 936 milyon kişi IKEA mağazalarını ziyaret etti.
